Washi – nghe lam giay thu cong lau doi cua

Washi – nghề làm giấy thủ công lâu đời của Nhật Bản

Để những hình thù được tạo từ nghệ thuật Origami được đậm chất truyền thống hơn thì nghề làm giấy thủ công cũng được phát triển tại Nhật Bản. Hãy cũng chúng tôi tìm hiểu  washi – nghề làm giấy thủ công lâu đời của Nhật Bản.

Không phải là đất nước khai sinh ra giấy, nhưng từ hơn nghìn năm về trước, người Nhật Bản đã sở hữu một kỹ thuật làm giấy đỉnh cao hoàn hảo mà không nơi đâu có thể bắt chước được. Đó chính là kỹ thuật làm giấy Washi truyền thống. Hôm nay cẩm nang Nhật Bản sẽ cùng bạn tìm hiểu về nghề thủ công này.

Washi – nghề làm giấy thủ công lâu đời của Nhật Bản

Vai trò trong đời sống loại giấy Washi

Giấy Washi là loại giấy có một độ sáng bóng, mịn, nhẹ và độ bền tuyệt vời. Những sản phẩm được làm ra từ loại giấy này có vẻ đẹp ngỡ ngàng. Chúng thể hiện sự tỉ mỉ, tinh tế trong từng đường nét của người Nhật Bản.

washi – nghề làm giấy thủ công lâu đời của nhật bản

Vai trò của giấy Washi

Giấy Washi được sử dụng trong rất nhiều lĩnh vực đời sống thường ngày của người dân ở xứ mặt trời mọc như nghệ thuật thư pháp, vẽ tranh, origami,… Chúng có tính năng rất đa dạng phù hợp với rất nhiều hoạt động tại đây.

Nó là giấy như thế nào?

Theo tiếng Nhật, “Wa” có nghĩa là Nhật Bản còn “Shi” là giấy. Loại giấy này sản xuất từ sợi của ba loại cây đặc dụng của đất nước Phù Tang. Gồm có cây Kozo, Mitsumata và Gampi. Trong số ba loại cây trên, Kozo được sử dụng để làm giấy nhiều nhất bởi cây Mitsumata cho sợi ngắn hơn và thời gian thu hoạch khá dài. Còn cây Gampi tuy cho ra được sản phẩm giấy chất lượng tuyệt hảo nhất, nhưng chúng lại rất khó trồng. Loại cây này chỉ có thể thu hoạch những cây mọc tự nhiên.

washi – nghề làm giấy thủ công lâu đời của nhật bản

Cây Mitsumata cho sợi ngắn nên ít được sử dụng

Để có được những tờ giấy Washi truyền thống đúng điệu, người ta phải trải qua rất nhiều công đoạn. Những công đoạn đó không chỉ yêu cầu người nghệ nhân phải có kỹ thuật chính xác cao mà còn đòi hỏi tính kiên trì. Không chỉ thể mà còn cả mồ hôi của người thợ thủ công chuyên cần. Các bước làm ra giấy Washi cũng vô cùng tỉ mẫn, chúng ta hãy cùng khám phá ngay sau đây.

Chuẩn bị nguyên liệu

Trước tiên, họ phải tiến hành thu hoạch ba loại cây vào đầu đông khi cây đã trút hết lá và cắt thành những đoạn dài khoảng 1,2m. Rồi sau đó đem đun trong nồi hơi có hình dạng đặc biệt. Tiếp theo sẽ tước vỏ dọc theo chiều dài đoạn cây, buộc thành từng bó và sấy khô.

Tiếp đến sẽ là công đoạn chuẩn bị sợi thô. Các dải vỏ cây khô được ngâm qua đêm để làm mềm và loại bỏ đi các lớp cứng bên ngoài. Sau đó chúng được đôi chân của người thợ chà xát nhằm loại lớp vỏ màu đen ngoài cùng. Tiếp đến, họ dùng dao, cẩn thận cạo bỏ lớp màu xanh và tách các chồi, mấu, chỗ rạn một cách khéo léo tránh làm hỏng sợi. Lớp vỏ trắng còn lại sẽ được đem đi sấy khô trong bóng râm cho đến khi sẵn sàng cho công đoạn chế biến tiếp theo.

Xử lí nguyên liệu

Vỏ cây màu trắng đã khô sẽ tiếp tục được ngâm qua đêm. Rửa sạch trước khi được đun sôi bằng dung dịch kiềm trong vòng 30 phút. Trước đây người ta thường sử dụng than gỗ để đun vỏ cây. Ngày nay, họ dùng xút, bột soda… thay cho than gỗ để loại bỏ xenluloza.

washi – nghề làm giấy thủ công lâu đời của nhật bản

Phải xử lí các bước thật cẩn để làm ra giấy Washi

Khi vỏ cây đã được luộc chín và các tạp chất được hớt bỏ. Những thớ sợi dài sẽ lộ ra và chúng được ngâm vào nước mát. Ngày hôm sau, những mảng sợi này sẽ được người thợ rửa sạch kỹ bằng tay. Họ dùng thanh gỗ vuông chắc chắn đập trên bề mặt gỗ hoặc đá cho đến khi các sợi tách rời ra.

Tạo hình cho khổ giấy

Công đoạn kế tiếp sẽ là tạo hình và độ dày mỏng cho giấy. Người thợ lấy một lượng sợi nhỏ và nhanh tay lắc khuôn để các sợi gỗ này dàn đều trên mặt phẳng. Tiếp theo, họ lấy một lượng sợi nhiều hơn lần đầu và dịch chuyển khuôn để se từng sợi kết lại với nhau. Tiếp tục thao tác này cho đến khi giấy đạt được độ dày mong muốn. Tùy thuộc vào từng loại giấy họ muốn sản xuất mà cách chuyển động của khuôn khác nhau.

washi – nghề làm giấy thủ công lâu đời của nhật bản

Tạo hình cho khổ giấy

Những tấm giấy sau đó được dàn trải ban đầu để ngót nước tự nhiên. Chúng sẽ được nén chặt bằng máy hoặc vật nặng với trọng lượng tăng dần trong vòng 6 giờ. Sau khi giấy được nén chặt và đạt được một độ khô nhất định thì chúng sẽ được gỡ ra. Xong đó được trải trên bề mặt những tấm gỗ tự nhiên như gỗ thông, hạt dẻ ngựa, cây bách Nhật Bản.

Trang trí sản phẩm hoàn thiện

Sau đó chúng sẽ được sấy trên bề mặt kim loại. Khi sản phẩm giấy được hoàn thiện, thợ thủ công đem giấy đi nhuộm màu, tạo hoa văn theo chủ đích của người thợ.

Trải qua bao nhiêu thằng trầm của lịch sử, nghề sản xuất giấy truyền thống độc đáo này vẫn chưa hề bị mai một. Từng tờ giấy Washi đều thể hiện những nét tinh hoa, độc đáo mà chỉ xứ sở hoa anh đào mới có được.

Từ khóa: Washi – nghề làm giấy thủ công lâu đời của Nhật Bản

Leave a Comment

Your email address will not be published. Required fields are marked *

Immediate Matrix